Van betonblok uit het verleden naar woningbouw van de toekomst
De betonbouw van de DDR-tijd behoort niet alleen tot het verleden. In de Duitse stad Aschersleben is het lokale woningbouwbedrijf erin geslaagd om een oud prefabgebouw om te bouwen tot een modern wooncomplex met een lage ecologische voetafdruk.
Het kan aanlokkelijk zijn om oude, afgeschreven gebouwen te slopen in plaats van ze te vervangen door compleet nieuwe architectuur. Bij de Duitse Ascherslebener Gebäude- und Wohnungsgesellschaft mbH hebben ze echter voor een andere richting gekozen.
In plaats van een van de oude gebouwen uit de jaren 70 van de stad met de grond gelijk te maken, hebben ze ervoor gekozen om het prefab betonblok aan de Kopernikusstrasse in Aschersleben te renoveren. Met milieumaatregelen en innovatieve oplossingen is het woningbouwbedrijf erin geslaagd om het eerste CO2-neutrale en overwegend energie-zelfvoorzienende appartementencomplex in een betonnen gebouw in Duitsland te maken.
"We wilden iets nieuws creëren uit het bestaande woningblok. Daarbij was het voor ons belangrijk om het oorspronkelijke gebouw aan de Kopernikusstraße te behouden en de solide fundering zo te renoveren dat het gebouw nog minstens 50 jaar lang een goede woonfunctie kan vervullen voor onze huurders", vertelt Mike Eley, directeur van Ascherslebener Gebäude- und Wohnungsgesellschaft mbH.
Optimaal gebruik van hulpbronnen
Om zo dicht mogelijk bij een zelfvoorzienend gebouw te komen, ook met het oog op de doelstelling van de Duitse Bondsregering van een klimaatneutraal Duitsland in 2045, is een groot deel van het dak en de gevel van het appartementencomplex bekleed met zonnepanelen.
Hierdoor wordt het energieverbruik van de bewoners in de vorm van warmte en elektriciteit grotendeels gedekt door eigen productie uit een hernieuwbare energiebron die rechtstreeks op het gebouw is gemonteerd. Zonnepanelen dekken ongeveer 60 procent van het energieverbruik van het gebouw, terwijl de rest afkomstig is van een regionale elektriciteitsleverancier met gegarandeerd klimaatneutrale stroom. En voor Ascherslebener Gebäude- und Wohnungsgesellschaft mbH was het belangrijk om klimaatbewust te denken:
"Zelfvoorzienende energieproductie en groene stroom zijn de toekomst. Dit appartementencomplex laat zien welk groot potentieel er schuilt in de betonbouw uit de DDR-tijd en hoe klimaatvriendelijke en aantrekkelijke woningen met innovatieve ideeën kunnen worden gerealiseerd. Het was ook belangrijk voor ons om Cradle to Cradle Certified®-bouwmaterialen te gebruiken om geen gevaarlijk afval achter te laten voor toekomstige generaties", zegt Mike Eley.
De gekozen oplossingen zijn niet alleen klimaatbewust. Ze zijn ook van belang voor de bewoners van Kopernikusstrasse 10-14 die een heel speciaal huurprijsmodel volgen. Hier wordt de huurder een gegarandeerd huurtarief aangeboden met een energietarief van vijf jaar, inclusief alle kosten voor verblijf, verwarming, water en elektriciteit voor 11,50 euro per vierkante meter voor appartementen zonder toegang tot een lift en 12 euro per vierkante meter voor appartementen met toegang tot een lift.
Minder appartementen van betere kwaliteit
De transformatie van de woningbouw in Aschersleben wordt gezien als een proefproject voor de woningbouw van de toekomst. Vooral in Duitse provincies, waar lege prefabwoningen een groot probleem vormen.
Net als Denemarken, heeft Duitsland moeite om de inwoners van het platteland te behouden. Met deze demografische verandering is rekening gehouden bij de verbouwing aan de Kopernikusstrasse, waar het aantal huurwoningen is teruggebracht van 60 naar 22 en de bewoonbare oppervlakte van 2.843 naar 1.773 vierkante meter.
Door het aantal eenheden te verminderen, heeft Ascherslebener Gebäude- und Wohnungsgesellschaft mbH aantrekkelijkere appartementen gecreëerd die beter aansluiten bij de eisen en verwachtingen van de huurders door de ruimte beter te benutten in de vorm van grote woonruimtes en ruime balkons.
Er is ook veel aandacht besteed aan het creëren van een modern en intelligent binnenklimaat met een verwarmingssysteem op basis van infraroodpanelen op zonne-energie en met Troldtekt-akoestische plafonds die passen bij de rest van het interieur.
De Troldtekt-platen bestaan uit hout en het CO2-gereduceerde cementtype FUTURECEM™. FUTURECEM maakt gebruik van de synergie tussen gecalcineerde klei en kalkvuller en maakt het mogelijk om een deel van de gebrande klinkers in het cement, die een aanzienlijk deel van de CO2-voetafdruk van het cement uitmaken, te vervangen.
Troldtekt op basis van FUTURECEM heeft dus een CO2-voetafdruk die over de hele levenscyclus van het akoestische paneel respectievelijk 26 en 38 procent lager is dan voor Troldtekt op basis van traditioneel grijs en wit cement.
's Werelds eerste C2C LAB in Berlijn
De ombouw van de oude Plattenbau gebeurt op meerdere plaatsen in Duitsland. Een ander voorbeeld is 's werelds eerste C2C LAB in Berlijn, dat zowel een opleidingscentrum, NGO-kantoor als 'levend laboratorium' is voor Cradle to Cradle Certified®-bouwmaterialen.
Hier zijn het niet de banken en eettafels die de ruimtes vullen, maar zuiveren circulaire bouwmaterialen en groene muren de lucht.
"We zijn er trots op dat we 's werelds eerste volledige totaalrenovering volgens de Cradle to Cradle-principes kunnen uitvoeren met ons nieuwe C2C LAB en zo kunnen laten zien hoe Cradle to Cradle in de praktijk werkt. Met C2C LAB hebben we een uniek vuurtorenproject gecreëerd dat hopelijk nog vele jaren zal dienen als inspiratiebron", zei Tim Janßen, Executive Director en lid van de raad van bestuur van Cradle to Cradle e.V., bij de opening van C2C LAB in 2019.
De 400 vierkante meter is oorspronkelijk gebouwd in 1986, maar werd later gerenoveerd tot het kennis- en opleidingscentrum dat het nu is. Naast het feit dat het een levendig laboratorium is waar architecten kunnen proeven van en experimenteren met de gecertificeerde bouwmaterialen en circulaire materiaalstromen, is het gebouw op zich ook een bezoek waard voor mensen die geïnteresseerd zijn in de integratie van gezonde materialen in oudere gebouwen. Troldtekt is partner van C2C LAB en verschillende varianten van Troldtekt-akoestische systemen zijn toegepast bij de renovatie van de oude Plattenbau.
