De gebouwen van morgen moeten ontworpen zijn voor demontage

De bouw moet van een lineaire naar circulaire aanpak gaan, waarbij meer materialen worden hergebruikt op het hoogst mogelijke waarde niveau. Dat is de mening van Kasper Guldager Jensen, oprichter van GXN en lid van de Deense Overheidsadviesraad voor de circulaire economie. Als het doel is om te slagen, vereist dit een nieuwe esthetische aanpak en circulaire bouwregulaties, die het mogelijk maken om materialen van gebouwen te oogsten en hergebruiken.

26.06.2017

Kasper Guldager Jensen

We moeten onze aanpak omtrent hergebruik en recycling heroverwegen, als we het meeste uit onze bronnen willen halen die gebruikt worden om bouwmaterialen te produceren. Dit kan onder andere bereikt worden door de materialen in gebouwen te behouden, in plaats van ze te recyclen of weg te gooien, volgens Kasper Guldager Jensen. Hij is de oprichter van het 3XN architecten innovatiebedrijf, GXN, dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen en implementeren van duurzame architectuur- en designoplossingen. Hij is ook lid van de Deense Overheidsadviesraad voor de circulaire economie.

“Materialen vervangen op componentniveau en ze hergebruiken biedt een betere waarde dan de materialenstroom te recyclen door ze te slopen en om te smelten. Dit vereist wel een grotere focus op systemen en het samenvoegen van methoden, zodat de gebouwen ontworpen zijn om weer gedemonteerd te worden”, zegt Kasper Guldager Jensen.

Kleine cirkels

De circulaire aanpak waar Kasper Guldager Jensen naar verwijst is omschreven in het “butterfly diagram”, van de Ellen MacArthur Foundation. De diagram illustreert hoe bronconsumptie geoptimaliseerd kan worden door te ontwerpen met recycling en redistributie in het achterhoofd. Producten en componenten moeten zo lang mogelijk in de circulatie blijven, en de focus moet liggen op het behouden van waarde in plaats van een zo groot mogelijk volume te recyclen.

De kleinste cirkels in het diagram zijn gefocust op repareren en onderhouden, en deze zijn het meest belangrijk. De cirkels moeten “zo klein mogelijk gehouden worden”. Het is beter om het materiaal in gebruik te houden door het te onderhouden, in plaats van het te vervangen. Het is ook beter het hele component te recyclen in plaats van het uit elkaar te halen om het te hergebruiken”, zegt Kasper Guldager Jensen.

Circulaire bouwregulaties

Deze denkwijze doordringt de 27 aanbevelingen die Kasper Guldager Jensen en zijn collega’s in de Deense Overheidsadviesraad hebben ingediend bij de overheid op 7 juni 2017. De aanbevelingen omvatten het stellen van circulaire bouwregulaties, zodat nieuwe bouwprojecten informatie moeten verstrekken over de gebruikte materialen en de mogelijkheden tot recycling. De ontwikkeling van een nieuw gestandaardiseerd bouwpaspoort is ook aanbevolen, om een overzicht te kunnen bieden van alle materialen gebruikt in het gebouw.

“Als een gebouw het einde van zijn levensduur bereikt en gesloopt moet worden, gaat er grote waarde verloren als we niet op de hoogte zijn van de materialen en mogelijk problematische substanties die ze bevatten. We moeten beter een overzicht maken van wat gebouwen bevatten, zodat ze dienen als materiaalwinkels waar we bouwcomponenten oogsten en hergebruiken” zegt Kasper Guldager Jensen.

Minder silicone verbindingen

De visie van gebouwen die gedemonteerd kunnen worden in grote componenten na gebruik vereist een breuk met siliconen, kit en lijm. Meer bouten en fittingen moeten in plaats daarvan gebruikt worden, zodat de mechanische verbindingen beter zichtbaar worden. Dit betekent dat architecten moeten denken in nieuwe circulaire esthetiek bij het ontwerpen van de duurzame gebouwen van morgen.

“Architecten moeten gebouwen ontwerpen die zowel duurzaam als mooi zijn. Kennis van materialen en bouw moet worden toegepast doorheen het bouwproject, zodat de architect weet hoe het sloopteam en de facility manager werken. Het is niet alleen gezond verstand, maar ook goede economie, aangezien het een vraag creëert naar nieuwe producten en business modellen”, zegt Kasper Guldager Jensen

“Het is interessant om te zien hoe bedrijven zoals Troldtekt al werken aan het strategisch managen van materialen, chemicaliën en installatie” aldus Kasper Guldager Jensen.

FEITEN: Adviesraad voor circulaire economie

De Adviesraad voor circulaire economie werd toegewezen in oktober 2016 en bestaat uit 12 bedrijfsleiders.
De Adviesraad werd belast met de taak om aanbevelingen te doen over hoe we het best de overgang van Deense bedrijven naar circulaire economie kunnen steunen
De 127 aanbevelingen werden ingediend door de Minister van Milieu en Voedsel, Esben Lunde Larsen, en de Minister van Industrie, Bedrijf en Financiën, Brian Mikkelsen, op 7 juni 2017.
De voorgestelde aanbevelingen zijn “meewerken of uitleggen” aanbevelingen. Dit wil zeggen dat de overheid de aanbevelingen moet volgen óf uitleggen waarom ze ervoor kiezen dit niet te doen.