Architectuur als maatschappelijk tool
De stichting “Den A.P. Møllerske Støttefond” steunt non-profit doelen, terwijl de lid-gebaseerde filantropische organisatie Realdania projecten steunt in de bouwsector die de levenskwaliteit verbeteren. Samen met de Deense Architecten Vereniging hebben de twee organisaties de eerste stap gezet richting het systematisch verzamelen van kennis, over hoe de architectuur maatschappelijk werk kan ondersteunen.
Een pilot onderzoek van zes geselecteerde Deense cases heeft onder andere aan het licht gebracht dat de fysieke omgeving conflictniveaus kan verminderen, trots en het gevoel van eigenaarschap kan versterken en meer rust kan creëren in hun dagelijks leven.
De meeste architecten zouden het ermee eens zijn dat de architectuur een grote impact heeft op onze levenskwaliteit, gevoel van veiligheid, welzijn en mentale gezondheid. Aan de andere kant zijn andere groepen professionals, zoals maatschappelijk werkers, psychiaters en sociaal opvoeders, zich vaak minder bewust van hoe de gebouwde omgeving hun werk kan ondersteunen.
Dit komt doordat er geen systematische kennis beschikbaar is over de specifieke bijdrage die verschillende architectonische maatregelen leveren aan maatschappelijk werk, of hoe de fysieke omgeving gebruikers kan beïnvloeden op dagelijkse basis. Den A.P. Møllerske Støttefond en Realdania willen dit nu bespreekbaar maken samen met de Deense Architecten Vereniging.
-We weten dat architectuur een bijdrage kan leveren aan maatschappelijk waarde. Bijgevolg hebben we een analyse gestart van zes geselecteerde cases als beginpunt. Het doel is om meer te weten te komen over de processen en de mogelijke voordelen te belichten, zegt Mette Margrethe Elf, project manager bij Realdania.
Bakerij maakt de weg vrij voor gelijk contact
De zes bestudeerde cases bevatten verschillende soorten gebruikers, zoals een crisis centrum voor vrouwelijke slachtoffers van geweld, een wooncentrum voor mentaal ernstig zieke personen en een kindertehuis. De projecten werden geanalyseerd met gebruik van één analytisch model dat onder andere aspecten onderzoekt zoals sensorische stimulatie, gedragscontrole en inclusie.
-We zijn nog niet in staat om definitieve conclusies te kunnen trekken. De analyse laat echter wel belangrijke indicaties zien van wat men kan bereiken, zegt Mette Magrathe Elf, en ze geeft enkele voorbeelden:
-Bijvoorbeeld het feit dat de zichtbaar reactieve psychiatrische patiënten in de besloten accommodatie unit Orian in Hillerød nu hun eigen ingang hebben, wat resulteerde in verminderde conflictniveaus aangezien ze niet meer zoveel met elkaar geconfronteerd worden. Onder de bewoners met speciale behoeften in Hjortshøj, hebben een bakkerij en supermarkt hen geholpen om nieuwe competenties te leren en de mogelijkheid geboden hun buren in de lokale gemeenschap te ontmoeten en met hen samen te werken, zegt Mette Margrethe Elf.
Resultaten meten vanaf het begin
Na het publiceren van het analyserapport delen de partijen achter de studie nu hun ervaringen met relevante professionele groepen. Dit onder andere op een mini-seminar in januari 2018, als deel van het project waarbij Den A.P. Møllerske Støttefond en Realdania betrokken zijn.
-Architecten, consultants en openbare dienstverleners moeten het hierover gaan hebben, zodat het als eis wordt opgenomen in publieke aanbestedingen. We zijn ons er ook van bewust dat we deze bevindingen zelf moeten toepassen, dus deze zullen een rol spelen in de projecten die zowel Realdania als A.P Møller opstarten met andere partners, zegt Mette Margrethe Elf, en voegt eraan toe:
-De projecten moeten georganiseerd zijn zodat we er maximaal voordeel uit halen in het belang van de gebruikers en het professionele werk. We moeten specifieke doelen stellen en resultaatmetingen doen vanaf het begin.
Den A.P. Møllerske Støttefond kent een donatie van 750 miljoen Deense Kroon toe aan maatschappelijke projecten. Hierbij hoort een speciaal aandachtsgebied gericht op projecten waarvan het individuele gebouw de specifieke doelgroep ten goede komt, en waarbij er kennis wordt vergaard en gedeeld die kan leiden tot een wijdverspreide toepassing.
In het pilot onderzoek “Maatschappelijke baktenen” hebben de Deense Architecten Vereniging, Den A. P. Møllerske Støttefond en Realdania het maatschappelijke effectprisma gebruikt om zes Deense projecten onder de aandacht te brengen:
- Danner in Kopenhagen - Crisis centrum voor vrouwelijke slachtoffers van geweld. Renovatie.
- Orion in Hillerød – Besloten accommodatie voor mentaal ernstig zieke personen. Renovatie.
- Bogruppe 6 in Hjortshøj – Residentiële instelling voor volwassenen met speciale behoeften – Nieuwbouw
- Varmestuen in Odense – Centrum voor sociaal benadeelden. Nieuwbouw.
- Psychiatrische afdeling Esbjerg – Psychiatrisch Ziekenhuis. Nieuwbouw en renovatie.
- Villaen in Kerteminde – Kindertehuis. Nieuwbouw.
