Troldtekt^® A/S – het verhaal

Een bedrijf is geboren

In het jaar 1855 opent de zakenman JC Seidelin de deuren van de eerste bouwhandel van Aarhus. De winkel is gelegen in het centrum van Aarhus en verkoopt artikelen zoals bakstenen, dakpannen, cement en leidingen. Het is bovendien de eerste handel die begint met het importeren van bouwmaterialen uit het buitenland, rechtstreeks naar het hoofdkwartier in de op één na grootste stad van Denemarken. 

De handel van het bedrijf van Seidelin gaat goed, en is naar de maatstaven van die tijd vrij omvangrijk. Tussen 1873 en 1882 bedraagt de jaarlijkse omzet ongeveer 100.000 Deense kroon, en de winkel heeft een voorraad met een waarde van ongeveer 10.000 Deense kroon. Rekening houdend met de waarde van geld toentertijd, toen een pond boter nog twee mark kostte, waar je ook 20 eieren voor kocht. Wat een tijd…

Een nieuwe tijd brak aan voor J.C. Seidelin. In 1870 wordt Seidelin, die een goede reputatie heeft als zakenman met grote integriteit, benoemd tot managing director van de Aarhus Privatbank, de eerste private bank in Aarhus, die later de Provinsbanken werd. Gedurende meerdere jaren runt hij zijn bedrijf gelijktijdig met zijn baan als bankdirecteur, om in 1884 het bedrijf te verkopen aan Louis Hammerich. Dit betekende het einde van het Seidelin tijdperk en het begin van het L. Hammerich tijdperk.

Een groeiend bedrijf

L. Hammerich Forretning i Bygningsartikler (L. Hammerich Bouwmaterialen), is de naam van de winkel nadat Louis Hammerich deze overneemt van de oprichter. Louis Hammerich is net klaar met zijn leertijd bij de bekende zakenman uit Aarhus, Hans Broge, die hem een uitstekende referentie geeft.

Toen Louis Hammerich het bedrijf overnam, begon de omzet gestaag te stijgen, met bijna een verdubbeling van de omzet in het eerste jaar. De resultaten maken echter weinig indruk op de jonge man. Dit kan worden afgeleid uit de eerste jaarverslagen waarin hij, in 1884, in zijn nette handschrift schrijft. Met enige bescheidenheid zegt hij: "Ook al had ik geen kennis van de zaak die ik verworven heb, ik was zeer gelukkig om in het eerste jaar een toenemende omzet te zien, van 70.000 naar 120.000 kronen".

Het bedrijf blijft groeien, en om aan de groeiende vraag te voldoen koopt “L. Hammerich Forretning i Bygningsartikler” in 1894 de ruimte "Fru Kaspersens Plads" in Grønnegade in Aarhus. Vanaf dan breidt het bedrijf haar productgamma uit door ook ingevoerde goederen te verkopen. Tegen de eeuwwisseling heeft het bedrijf een omzet van niet minder dan 300.000 kronen - een veelbelovend begin van de jaren 1900 voor de in Aarhus gebaseerde handelsonderneming.

Een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid wordt gevormd

L. Hammerich Forretning i Bygningsartikler wordt een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Het bedrijf moet zich schrap zetten voor de uitdagingen in een tijd van tegenwind voor de bouw.

Aan het begin van de twintigste eeuw stijgt zowel de vraag als de omzet voor L. Hammerich Forretning i Bygningsartikler. Deze voortdurende groei vergroot het verlangen om het bedrijf te veranderen in een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid.

Op 29 september 1911 wordt L. Hammerich & Co. opgericht – met registratienummer 645, en een kapitaal van 200.000 Deense kroon.

Het bedrijf is klaar voor de uitdagingen die op de loer liggen. De Eerste Wereldoorlog maakt een einde aan de import en leidt tot stagnatie in de bouwsector. Grondstofprijzen stijgen in drie- of viervoud, en L. Hammerich & Co ziet een scherpe daling van de omzet. Aan de andere kant profiteert het bedrijf van het herstel dat na het einde van de oorlog komt.

In 1920 behaalt het bedrijf een omzet van meer dan een miljoen kronen, ondanks het feit dat van 1922 tot en met 1925 de grondstofprijzen dalen tot één derde van hun niveau in de oorlog. In 1923 wordt Paul Hammerich, de derde van de zes zonen van Louis Hammerich, aangenomen als manager in het bedrijf, na commerciële training in Denemarken en in het buitenland. Het plan is dat hij het bedrijf van zijn vader zal overnemen, als onderdeel van een generatie overgang.

In 1927 wordt Paul Hammerich benoemd tot codirecteur samen met zijn vader. In hetzelfde jaar bouwt L. Hammerich nieuwe en grotere kantoren en opslagfaciliteiten. Het vorige pand aan Fredens Torv 12 wordt verkocht en het hele bedrijf verhuist naar Grønnegade. De verhuizing is  het begin van een nieuw hoofdstuk voor het nu meer dan 70-jaar oude bedrijf...

Groeispurt in West-Jutland

In de jaren 1930 ziet L. Hammerich & Co nieuwe zakelijke kansen in de vorm van Deense houtwol en een fabriek in Troldhede. Deze ligt in het westen van Jutland, waar zowel grondstoffen als arbeid direct beschikbaar zijn.

Het overlijden van Louis Hammerich in 1931 en dat van zijn zoon een paar jaar later, betekent het einde van een tijdperk. Een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het bedrijf begint echter met de aanstelling van Aage Filtenborg als directeur. Hij werkt al vele jaren voor L. Hammerich & Co., en het is grotendeels aan hem te danken dat in 1935 de fabriek Troldhede Pladeindustri in Troldhede-West-Jutland de aandacht van het bedrijf trekt.

In de jaren 1850 was er enkel heide, in 1900 sparren en dennenplantages en in 1935 is er een moderne fabriek uit de grond geschoten voor de productie van de enige Deense houtvezelplaat, Danatex en Troldtekt houtwolplaten. Troldhede Pladeindustri is gelegen in een gebied waar de grond goedkoop is, arbeid overvloedig is en de grondstoffen recht voor de deur liggen. De combinatie van kwaliteit en prijs is belangrijk geworden in de nasleep van de crisis in de bouwsector, in de vroege jaren 1930. Er is nu een grote behoefte om goed en goedkoop te bouwen.

L Hammerich & Co. herkende al vroeg de potentie van dit moderne bouwmateriaal, dat eigenschappen zoals sterkte, goede isolatie en lichtheid combineert. In de loop der jaren koopt het bedrijf de fabriek en verhoogt de productie. Dit is een erg positieve ontwikkeling voor de lokale omgeving en bevolking. Werkloosheid wordt hen bespaard en ze profiteren van het vooruitzicht op betekenisvol werk en een wekelijks inkomen van ongeveer 10 Deense kroon. Er zijn nieuwe tijden aangebroken op de heidevelden van West-Jutland. In 1936 wordt het goede nieuws geïllustreerd in een Troldtekt advertentie, die sindsdien niet geëvenaard werd. 

Deense jongens tonen hun moed tijdens de bezetting

Tussen 1939-1945 houden creatieve transportoplossingen de productie draaiende bij L. Hammerich & Co., terwijl het management een oogje dichtknijpt voor de verzetsstrijders die de voertuigen van het bedrijf "lenen".

In de late jaren ’30 floreert het bedrijfsleven van L. Hammerich & Co. Door een extreem hoge vraag naar Troldtekt, is het bedrijf gedwongen om de opslagruimte uit te breiden met 7.500 vierkante meter. Het geloof in de groei en ontwikkeling wordt niet tegengehouden door het vooruitzicht op een wereldoorlog.

Aage Filtenborg runt L. Hammerich & Co. als Denemarken bezet wordt door nazi-Duitsland, en het bedrijf voelt al snel de impact van de harde oorlogsomstandigheden. De oorlog legt de productie stil en een constant gebrek aan goederen, gecombineerd met transportproblemen, vragen om een creatieve oplossing. In plaats van vrachtwagens worden paarden gebruikt om Troldtekt panelen over de heiden naar het dichtstbijzijnde station te vervoeren. Nu de transportproblemen met deze oplossing zijn verholpen gaat de productie, na een stop van 1,5 jaar, weer verder. Ondanks de nadelige handelsvoorwaarden heeft het bedrijf in 1941 een omzet van 2,6 miljoen kronen.

Tijdens de bezetting is L. Hammerich & Co één van de bedrijven in Jutland met banden met het verzet. Het management knijpt een oogje dicht als één van de voertuigen van het bedrijf wordt “gestolen”, iets dat heel vaak gebeurt . Wanneer de vrachtwagen "verrassend" genoeg gevonden wordt, geparkeerd dicht bij de kantoren in Grønnegade-Aarhus, is er een grote kans dat de banden zijn verwisseld. Banden, net als veel dingen, zijn schaars tijdens de oorlog, en konden in zo'n slechte staat zijn dat de "dief" werd gedwongen om de banden of zelfs complete wielen te stelen om zijn opdracht uit te voeren.

Vrede en vooruitgang

Voor L. Hammerich & Co. wordt de periode 1945-1955 gekenmerkt door een tijdelijke vertraging op de Europese markt. Dit wordt echter gecompenseerd door de groei dichter bij huis in Denemarken, en het bedrijf draait op volle toeren als het haar honderdjarig bestaan viert in 1955.

In 1945 is de oorlog eindelijk voorbij, en Denemarken ademt een zucht van verlichting. L. Hammerich & Co. zal echter moeten accepteren dat het einde van de oorlog niet alleen goed nieuws betekent voor het bedrijfsleven; Duitsland is opgesplitst in twee, en het bedrijf verliest waardevolle dealers. Na veel moeite vindt L. Hammerich & Co gelukkig nieuwe fabrieken in West-Duitsland, Portugal en Italië en begint het haar sterke marktpositie weer op te bouwen.

“Thuis” in Denemarken worden de naoorlogse jaren gekenmerkt door een snelle groei. De oorlog heeft een dringende behoefte gecreëerd aan wederopbouw en nieuwbouw, waardoor L. Hammerich & Co. zich in een gunstige positie bevindt. Bij de fabriek in Troldhede zijn de grondstoffen dichtbij en is er voldoende arbeidskracht. De verkoop van Troldtekt neemt daardoor sterk toe in de volgende jaren. In 1955 viert het bedrijf haar honderdjarig bestaan en het bericht een jaarlijkse omzet van circa. 8 miljoen kronen. Een indrukwekkend resultaat, dat waarschijnlijk de wildste dromen van Louis Hammerich te boven zou gaan, toen hij in 1884 de zaak in Aarhus overnam en het L. Hammerich Forretning i Bygningsartikler noemde.

In de late jaren ’60 werkte Grafisk Tegnestue, een grafisch ontwerpbedrijf in Aarhus, samen met L. Hammerich en Co. aan het design voor een nieuw, éénkleurig logo, hetgeen dat de printtechnologie op dat moment aankon. Het logo combineert de letter “H’ met een abstracte afbeelding van een plafond dat, in lijn met het logo-ideaal van de jaren ’60, de aandacht trekt naar het product van het bedrijf. De uitgesproken grafische stijl in een ingetogen kleur wijst in 1964 op een betrouwbaar en rotsvast bedrijf

Groei ondanks crisis

Twee oliecrises, onrust rondom valuta en inflatie domineren de Deense economie in de jaren 1970. Toch slaagt Troldtekt, toen nog L. Hammerich & Co., erin te investeren in nieuwe faciliteiten en de groei te stimuleren.

In 1974 verhuist L. Hammerich & Co. haar opslagfaciliteiten naar Vestre Ringgade op een perceel van 50.000 vierkante meter, aan PO Pedersens Vej in Skejby, een voorstad in het noorden van Aarhus. Met een modern magazijn van 117 meter lang en 42 meter breed, met een totale investering van 9 miljoen kronen, is het bedrijf voorbereid op de toekomst.

Drama in Troldhede
De jaren ‘70 zijn ook een bewogen decennium voor de productie in de fabriek in Troldhede. In 1974 voegt het bedrijf een nieuwe uitbreiding toe aan de fabriek, en versterkt haar marketing. In 1977 breekt er een hevige brand uit bij Troldhede Pladeindustri. Het oude gedeelte van de fabriek wordt verwoest door de vlammen, als gevolg van brandstichting. Gelukkig is de fabriek goed verzekerd, wat betekent dat de productie snel hervat kan worden.

Van grijs tot wit cement
In de late jaren ‘70, verwerft L. Hammerich & Co. de kennis om houtwol te produceren op basis van wit cement. Tot die tijd zijn er alleen platen met grijs cement geproduceerd. Het witte cement maakt het mogelijk om "lichte natuurlijke" Troldtekt platen te produceren. Dit zorgt ervoor dat Troldtekt panelen ook in bijvoorbeeld scholen en instanties gebruikt worden, die de lichtgekleurde houtwol omarmen.

Markt-leidende positie na ingrijpende economische maatregelen

In de jaren ‘80 zorgt de crisis in de bouw ervoor dat L. Hammerich & Co. haar organisatie en assortiment moet verkleinen. Dit blijkt de juiste strategie te zijn, waardoor het bedrijf haar concurrenten meer dan één stap voor is, op de rand van het nieuwe decennium.

Op 9 oktober 1980 viert L. Hammerich & Co. de 125ste verjaardag van de oprichting van het bedrijf met een goed bezochte receptie en een personeelsfeest in Hotel Atlantic in Aarhus. Ter ere van het jubileum worden er de hele maand lang geselecteerde tegels verkocht voor dezelfde prijs als in 1855. Het bedrijf heeft, naast Troldtekt, nog steeds veel andere bouwmaterialen in hun productgamma, maar dit stond op het punt te veranderen.

Effectieve nieuwe strategie
In de jaren ‘80 leidt de oliecrisis tot een crisis in de bouw, wat zorgt voor een daling in de vraag naar bouwmaterialen. Het Troldtekt management is vastberaden: ze verkleinen de organisatie, nemen afscheid van haar handelaarsklanten en leveren uitsluitend aan groothandels. Tegelijkertijd worden dakpannen, vloertegels en traditionele bouwmaterialen uit het assortiment gehaald. Ook investeert het management in een efficiëntere droogoven evenals een nieuwe snij-, afschuin- en schilderfaciliteit. Deze initiatieven zetten Troldtekt in een sterke marktpositie.

Asbest problemen en nieuwe materialen
Tijdens de jaren ‘80 wordt het duidelijk dat asbest- en karlit plafondplaten een slecht idee waren. In 1984 schrijft de krant “Aarhus Stiftstidende”: “Haal de vezel-verliezende karlit panelen weg en vervang ze door houtwol. Dit zal onmiddellijk het binnenklimaat verbeteren en symptomen van ziekte zullen verdwijnen”. Het artikel stimuleert de vraag naar Troldtekt nog meer. Naast industriële en agrarische gebouwen, worden de platen nu steeds meer gebruikt voor plafonds in scholen, kantoren en instellingen. Als gevolg hiervan is Troldtekt haar concurrenten telkens een stap voor, terwijl de jaren ’90 denderend op ons af komen.

Technologische vooruitgang

Voor L. Hammerich & Co., zoals het op dat moment nog steeds bekend staat, is het jaar 1990 een dynamisch decennium van productie-optimalisaties en nieuwe oplossingen, gecombineerd met een sterke focus op het binnenklimaat en het milieu.

De initiatieven hebben een merkbare invloed op het bedrijfsleven tijdens de laatste tien jaar van het millennium. De algemene technologische verbeteringen in de Deense industrie en de toenemende activiteit in de bouwsector hebben een positief effect op de productie in Troldhede.

Van zwaar tillen naar licht machinewerk
Met behulp van nieuwe machines hebben werknemers het nu gemakkelijker met het hanteren van het hout, waar voorheen zwaar tilwerk en ongezonde werkhoudingen bij kwamen kijken.

Vliegtuigen die in het verleden handmatig werden bediend zijn nu machine-gestuurd. De machines zijn druk bezig met het brengen van goede akoestiek naar scholen en industriële en agrarische gebouwen. L. Hammerich & Co. ontwikkelt onder andere akoestische platen met ventilatie voor stallen in samenwerking met Schou Ventilation. Het product is ontworpen om ervoor te zorgen dat de gebouwen goed geventileerd zijn zonder de dieren bloot te stellen aan tocht.

Geschikt voor woonkamers
In 1997 is Troldtekt het eerste plafondproduct dat het Binnenklimaat label van het Deense Binnenklimaat Keurmerk mag ontvangen. Dit keurmerk stelt vast dat Troldtekt panelen geen gevaarlijke deeltjes of stoffen vrijgeven, maar bijdragen aan een gezond binnenklimaat.

Twee jaar later ontvangt L. Hammerich & Co. de Midtbank milieuprijs en 2000 kronen voor haar werk rond milieucertificering. De krant “Ringkjøbing Amts Dagblad” meldt dat het bedrijf zal blijven bloeien in het nieuwe millennium, omdat het een oog heeft voor de politieke consument die milieuvriendelijke keuzes wil maken. En ze hadden gelijk.